Przygotowanie się do pobrania moczu do badań

PRZYGOTOWANIE PACJENTA DO BADANIA OGÓLEGO MOCZU:

Zalecanym materiałem do badania jest pierwsza, poranna porcja, czyli mocz oddany po nocnym 8 godzinnym wypoczynku lub jeśli to niemożliwe, po co najmniej 4 godzinach od poprzedniego oddania moczu.

Przed pobraniem moczu zalecane jest:

  • stosowanie zwyczajowej diety oraz przyjmowanie fizjologicznej (normalnej) ilości płynów
  • unikanie nadmiernego wysiłku fizycznego
  • powstrzymywanie od stosunków płciowych w dobie poprzedzającej badanie
  • unikanie badania w okresie od 2 dni poprzedzających menstruację (krwawienie miesiączkowe) do 2 dni po jej zakończeniu
  • mocz powinien być pobrany z zachowaniem ogólnie obowiązujących zasad higieny (po dokładnym umyciu zewnętrznych narządów płciowych przy użyciu ciepłej wody i mydła), nie należy stosować w tym celu specjalnych środków dezynfekcyjnych i odkażających
  • mocz do analizy pobiera się do czystego pojemnika jednorazowego (do nabycia w aptece), opisujemy pojemnik imieniem i nazwiskiem oraz datą urodzenia
  • mocz oddajemy ze środkowego strumienia, tj. pierwszą niewielką ilość moczu należy oddać do toalety, następnie oddać mocz do pojemnika ( minimum 5- 10 ml ), końcową porcję moczu należy znów oddać do toalety.

 

PRZYGOTOWANIE MAŁEGO DZIECKA DO POBRANIA PRÓBKI MOCZU DO BADANIA OGÓLNEGO

  • osoba przygotowująca się do pobrania próbki moczu od małego dziecka powinna zaopatrzyć się w jednorazowe woreczki do zbierania moczu (apteka),
  • po uprzednim umyciu i wysuszeniu okolic krocza dziecka należy przykleić woreczek do skóry,
  • po założeniu woreczka najlepiej delikatnie zapiąć pieluszkę aby nie uciskała woreczka i kontrolować oddanie moczu co 15- 20 minut pomoże to zminimalizować ryzyko utraty zebranego moczu
  • po uzyskaniu odpowiedniej ilości moczu woreczek jak najszybciej odkleić, mocz w woreczku dostarczyć do laboratorium w jak najkrótszym czasie. Zaleca się aby transport moczu w temperaturze pokojowej trwał krócej niż 2 godziny. W przypadku utrzymania próbki w temperaturze 2-8 °C czas transportu może wydłużyć się do 4 godzin.

 

PRZYGOTOWANIE I POBRANIE DOBOWEJ ZBIÓRKI MOCZU

Przed przystąpieniem do dobowej zbiórki moczu:

  • przygotować czysty, 2-3 litrowy pojemnik z podziałką umożliwiającą dokładne odczytanie zebranej objętości, ponadto należy zaopatrzyć w jednorazowy pojemnik do badania moczu, w którym próbka moczu ze zbiórki zostanie przekazana do punktu pobrań.
  • w laboratorium uzyskać informację o ewentualnej konieczności dodania do pojemnika na zbierany mocz odpowiedniego stabilizatora ( środka konserwującego ) i w razie konieczności zaopatrzyć się w taki stabilizator w laboratorium przed przystąpieniem do dobowej zbiórki moczu.

Przeprowadzanie dobowej zbiórki moczu

  • zbiórkę przeprowadza się w okresie 24 godzin
  • w dniu rozpoczęcia zbiórki dobowej pierwszą poranną porcję moczu należy oddać do muszli klozetowej.
  • każdą kolejną porcję oddanego moczu należy w całości przenosić do pojemnika przeznaczonego na zbiórkę. Zanotować godzinę rozpoczęcia zbiórki,
  • pojemnik ze zbieranym moczem przechowywać w temperaturze 2-8 st. Celsjusza,
  • zbiórkę prowadzić do następnego dnia,
  • następnego dnia rano zakończyć zbiórkę o godzinie, o której ją rozpoczęto dnia poprzedniego, tj. po 24 godzinach (np. kończymy zbiórkę o godz. 8:00, jeżeli poprzedniego dnia rozpoczęto o 8:00),
  • po zakończeniu zbiórki zawartość pojemnika dokładnie wymieszać, zmierzyć objętość moczu, a następnie odlać próbkę (około 50-100 ml) do jednorazowego pojemnika i dostarczyć do laboratorium,
  • na kartce dołączonej do próbki należy koniecznie podać:
    • dokładny czas rozpoczęcia i zakończenia zbiórki ( data i godzina )
    • całkowitą objętość zebranego moczu
    • ciężar ciała pacjenta
    • wzrost pacjenta

Jeśli w trakcie dobowej zbiórki pominięto nawet pojedynczą porcję moczu, zbiórkę należy przeprowadzić ponownie w innym dniu.

POBIERANIE MOCZU DO BADAŃ MIKROBIOLOGICZNYCH

Badanie jest zlecane w celu diagnostyki infekcji układu moczowego. Badanie powinno być wykonywany łącznie z analizą ogólną moczu, które również mogą pomóc w diagnostyce zakażeń układu moczowego (np. poprzez stwierdzenie zmiany pH moczu, obecności białych krwinek w moczu, podwyższenie w nim aktywności enzymu esterazy leukocytów- pochodzącej z rozpadających się leukocytów).

U osoby zdrowej mocz jest fizjologicznie jałowy, natomiast cewka moczowa i okolica krocza są skolonizowane drobnoustrojami. Prawidłowe pobranie moczu i dostarczenie do laboratorium odgrywają decydującą rolę w uzyskaniu wiarygodnego wyniku posiewu.

Mocz do badania mikrobiologicznego należy pobierać rano, a jeśli to niemożliwe, po 4 godzinach od ostatniego oddania. Tylko w uzasadnionych przypadkach dopuszczalne jest pobieranie moczu niezależnie od pory dnia. Informację taką należy przekazać w Punkcie Pobrań. Materiał należy pobierać przed włączeniem antybiotykoterapii. W przypadku przebiegającej terapii lekami o działaniu przeciwdrobnoustrojowym należy poinformować o rodzaju leku i okresie przyjmowania.

Zasady pobrania moczu do badań mikrobiologicznych:

  1. Zaopatrz się w specjalny, jałowy (sterylny) pojemnik dostępny w aptekach. Przed pobraniem próbki moczu umyj ręce, a następnie ujście cewki moczowej. Zachować kierunek mycia i osuszania: od ujścia cewki w kierunku odbytu. Wytrzyj się jednorazowym ręcznikiem. Umożliwia to pozbycie się bakterii, które, po dostaniu się do próbki, mogą zafałszować wynik badania.
  2. Przed samym pobraniem otworzyć jałowy pojemnik.
  3. Pobrać mocz z tzw. środkowego strumienia. Pierwszą partię moczu oddać do toalety, drugą partię moczu, oddać bezpośrednio do pojemnika, maksymalnie około 50 ml ( 1/3 pojemnika ).
  4. Dla uniknięcia przypadkowego zanieczyszczenia bakteriami nie dotykać brzegiem pojemnika okolic narządów płciowych, a dodatkowo, palcami wewnętrznej powierzchni jałowego pojemnika.
  5. Pojemnik natychmiast zamknąć, zabezpieczyć przed uszkodzeniem, opisać imieniem i nazwiskiem oraz datę i godzinę pobrania.
  6. Natychmiast po pobraniu pojemnik z moczem dostarczyć do Punktu Pobrań materiału lub bezpośrednio do laboratorium.

Instrukcja pobierania moczu u małych dzieci i noworodków do badań mikrobiologicznych:

  1. Mocz do badania pobierać do jałowego pojemnika według powyższych zasad.
  2. Jedynie w wyjątkowych sytuacjach mocz pobierać do jałowego woreczka przyklejanego do skóry krocza.
  3. Woreczek zakładać rano po wykonaniu zabiegów higienicznych tuż przed oddaniem moczu przez dziecko wg podanych zasad.
  4. Woreczek najlepiej sprawdzać co 15-20 minut i odklejać zaraz po oddaniu moczu. Woreczek zabezpieczyć przed wylaniem, umieścić w jałowym pojemniku. – NIE PRZELEWAĆ MOCZU.
  5. Natychmiast po pobraniu, mocz dostarczyć do Punktu Pobrań materiału lub bezpośrednio dla laboratorium.

 

PREZPROWADZENIE DOBOWEJ ZBIÓRKI MOCZU Z DODATKIEM STABILIZATORA

Przeprowadzenie dobowej zbiórki moczu (DZM). W dniu poprzedzającym badanie należy przygotować naczynie o objętości 2-3 litrów z dopasowaną zakrętką i podziałką umożliwiającą odczyt objętości. Zbiórkę dobową rozpoczyna się rano (przykładowo o 6:00), od drugiej dziennej porcji moczu (pierwszą należy odrzucić). Stabilizator (1 fiolka 10 ml  6N HCl) wlewany jest do pojemnika, w którym znajduje się porcja moczu rozpoczynająca zbiórkę. Gdy zebrana objętość moczu przekracza 1 l, do naczynia wlewana jest  kolejna 10 ml porcja  stabilizatora. Oczekiwane pH stabilizowanego moczu wynosi około 2. Mocz zbierany jest przez 24 h. Ostatnią porcję zbiórki stanowi pierwsza porcja porannego moczu z dnia następnego. Zbierany mocz przechowywać w chłodnym miejscu. Po zakończeniu zbiórki zmierzyć całkowitą objętość zebranego moczu. Po dokładnym wymieszaniu całości odlać porcję moczu do jednorazowego Pojemnika na mocz z nakrętką. W opisie pojemnika uwzględnić: imię i nazwisko badanego; czas rozpoczęcia i zakończenia zbiórki; całkowitą objętość.

Stabilizator należy pobrać z laboratorium.